Z okazji Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych” w 11 miastach w Polsce IPN odsłoni tablice upamiętniające zapomnianych członków młodzieżowego podziemia antykomunistycznego. Cześć bohaterom odda także Mielec.

Uroczystości są elementem większego projektu IPN, który ma na celu przypomnieć powojenną działalność najmłodszego pokolenia II RP – zapomnianego ogniwa w walce o niepodległość Polski z komunizmem. Jedenaście tablic poświęconych członkom młodzieżowego podziemia antykomunistycznego zostanie umieszczonych na budynkach (lub wewnątrz) działających obecnie szkół, których uczniowie w latach stalinowskich tworzyli młodzieżowe organizacje antykomunistyczne. Takich organizacji, na terenie całej Polski, w latach 1944/1945–1956 istniało aż około tysiąc. Były zasilane przez blisko 11 tys. działaczy przeciwstawiających się nowemu zniewoleniu.

W Mielcu i powiecie mieleckim, w latach 1946-1951, w podziemiu antykomunistycznym działały organizacje  „Stalowi Polacy” oraz „Wolność i Sprawiedliwość”. Członkowie tych grup wyrośli z konspiracyjnego „Związku Przyszłych Polskich Żołnierzy” i harcerskiego zastępu „Rysiów”. Ich celem było zwalczanie propagandy komunistycznej poprzez organizację akcji ulotkowych i zbrojnych skierowanych przeciwko panującej władzy. Młodzi chcieli uwolnić więźniów politycznych, nieść pomoc rodzinom osób represjonowanych. Prowadzili szeroką działalność wywiadowczą i pogadanki na tematy związane z sytuacją polityczną w kraju. Przez tę podziemną działalność życie w walce oddał Roman Stachiewicz. Po rozpracowaniu przez komunistyczny Urząd Bezpieczeństwa, za swoje dążenie do wolnej Polski młodzi patrioci otrzymali wyroki od 2 do 15 lat więzienia, zaś Józef Umiński został skazany na dożywocie.

Tablica upamiętniająca antykomunistyczną działalność mieleckiej młodzieży zawisła już na murach I Liceum Ogólnokształcącego w Mielcu. Jej odsłonięcie zaplanowano na najbliższy piątek, 1 marca, na godzinę 14:00. Uroczystość poprzedzi Msza Święta w Bazylice Mniejszej św. Mateusza Apostoła i Ewangelisty o godz. 13:00. Szczegółowy program uroczystości, której organizatorami są: Instytut Pamięci Narodowej, Starostwo Powiatowe w Mielcu oraz I Liceum Ogólnokształcące w Mielcu, znajduje się w załączonym zaproszeniu.

Oprócz tablicy w Mielcu, IPN w dniach od 27 lutego do 8 marca br. odsłoni także tablice w Białymstoku, Jeleniej Górze, Mysłowicach, Paczkowie, Tomaszowie Mazowieckim, Skale, Starogardzie Gdańskim, Warszawie,  Wschowie i Zwierzyńcu.

Uroczystym odsłonięciom tablic będzie towarzyszyć otwarcie przez IPN wystawy „Zapomniane Ogniwo. Konspiracyjne organizacje młodzieżowe na ziemiach polskich w latach 1944/45–1956”.

- Należy przywrócić pamięć i opowiedzieć – zwłaszcza młodym ludziom – o konspiracyjnych organizacjach istniejących w latach 1944/1945–1956. Tworzyli je bowiem ich rówieśnicy, zwykłe niezwykłe osoby, które w okresie stalinowskim zdecydowały się podjąć nierówną walkę z systemem totalitarnym, kontynuując w ten sposób moralne dziedzictwo oporu – tłumaczy ideę projektu dr hab. Jacek Wołoszyn z Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Lublinie. - Wspomniane związki stanowiły nie tylko integralną część II konspiracji niepodległościowej, lecz także etap pośredni między podziemiem okresu okupacji niemieckiej, powojennym i opozycją polityczną końca PRL. W każdym bowiem czasie  – zwłaszcza w momentach zagrożenia ważnych wartości – pojawiali się ludzie gotowi do podjęcia sprzeciwu i zatrzymania tych zmian bez względu na realne możliwości – podkreśla.